Od 10 maja do 26 października 2025 roku w The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku będzie można zobaczyć jedną z najbardziej oczekiwanych wystaw roku — „Superfine: Tailoring Black Style”. To opowieść o sile ubioru jako narzędzia emancypacji, wyrazu tożsamości i walki z systemowymi nierównościami. Wystawa zainauguruje także doroczny MET Gala 2025, który już dziś w nocy czasu polskiego odbędzie się pod hasłem „Tailored for You”.
Moda jako akt oporu i strategia przetrwania
Kuratorowana przez Monicę L. Miller — autorkę książki „Slaves to Fashion: Black Dandyism and the Styling of Black Diasporic Identity” — wystawa Superfine to coś więcej niż tylko prezentacja mody. To antropologiczno-estetyczna podróż przez ponad dwa wieki historii czarnej tożsamości, dandyzmu i twórczej niezależności, ukazanej przez pryzmat ubioru.
Ekspozycja została podzielona na 12 tematycznych sekcji, takich jak: Ownership, Presence, Freedom, Disguise, Respectability czy Cool. Każda z nich opowiada o różnych sposobach, w jakie osoby czarnoskóre wykorzystywały modę — jako formę buntu, przetrwania, ale też samowyrażenia. To także wystawa o tym, jak poprzez garnitur, kapelusz czy jedwabną kamizelkę można było budować status i przełamywać stereotypy.
Od XVIII wieku do współczesności – elegancja jako manifest
Od opowieści o Juliuszu Soubise — czarnoskórym dandysie z XVIII-wiecznego Londynu — po współczesne sylwetki zaprojektowane przez marki takie jak Who Decides War czy Denim Tears, wystawa prezentuje szeroki przekrój estetyk i historii. Szczególnie poruszająca jest sekcja Disguise, która pokazuje, jak ubiór pozwalał niewolnikom i osobom niebinarnym przekraczać granice narzuconych tożsamości. Znajdziemy tu m.in. replikę stroju Ellen Craft, która w XIX wieku przebrana za białego mężczyznę uciekła z niewoli, oraz garnitury noszone przez queerowe ikony sceny kabaretowej, jak Stormé De Lavarie.
Z kolei sekcja Champion pokazuje, jak sportowcy tacy jak Walt Frazier czy współczesne gwiazdy NBA stali się ikonami stylu — redefiniując na nowo męskość, siłę i sukces w czarnej kulturze. Wystawa łączy ubrania z archiwalnymi fotografiami, obiektami dekoracyjnymi, filmami, tekstami literackimi i dziełami sztuki współczesnej.
Design wystawy jako dzieło sztuki
Za projekt przestrzeni odpowiada artystka Torkwase Dyson, która stworzyła monumentalne, architektoniczne strefy refleksji. Jej geometryczne “hypershapes” nie tylko prowadzą widza przez wystawę, ale też zadają pytania o skalę, przynależność i spektakularność czarnego życia. Z kolei rzeźbiarka Tanda Francis zaprezentowała dwie głowy manekinów stylizowane na pomniki z brązu – symboliczne portrety zbiorowości oraz hołd dla stylu jako „ochronnego” dziedzictwa afro-diaspory.
Wśród artystów towarzyszących wystawie znalazł się również Iké Udé — autor autoportretów i specjalista od dandyzmu, który opowiada o sobie i o historii czarnej elegancji jako formie performansu. W katalogu wystawy znajdziemy także zdjęcia Tylera Mitchella — fotografa znanego m.in. z przełomowej okładki Vogue z Beyoncé — który uwiecznił międzypokoleniowe portrety czarnoskórych mężczyzn jako nosicieli stylu, godności i dziedzictwa.
Moda męska w centrum uwagi — po raz pierwszy od 20 lat
Jak zauważa Andrew Bolton, główny kurator The Costume Institute, to pierwsza od ponad dwóch dekad wystawa poświęcona w całości modzie męskiej w instytucji. Co więcej — to także kontynuacja działań na rzecz większej reprezentacji czarnej kultury w muzealnych narracjach.
„Superfine” nie odnosi się tylko do jakości wełny, ale także do postawy — tego uczucia, gdy czujesz się dobrze w swoim ciele, w ubraniu, które mówi kim jesteś. To stan bycia, który nieustannie krąży między formą a esencją — podkreśla Miller.
Met Gala 2025: kto zaprezentuje “Tailored for You”?
Tegoroczną galę Met Gala poprowadzą Colman Domingo, Lewis Hamilton, A$AP Rocky, Pharrell Williams oraz – niezmiennie – Anna Wintour. LeBron James został honorowym przewodniczącym, a na liście komitetu gospodarzy znaleźli się m.in. Dapper Dan, Janelle Monáe, Tyla, André 3000, Ayo Edebiri, Chimamanda Ngozi Adichie czy Olivier Rousteing.
Tematem przewodnim stylizacji zaproszonych gości będzie “Tailored for You”, czyli szycie na miarę — zarówno dosłownie, jak i metaforycznie. To zaproszenie do twórczego przekształcania klasyki w coś osobistego, politycznego i wyjątkowego. Menu wieczoru przygotuje nowojorski szef kuchni Kwame Onwuachi, a za oprawę artystyczną czerwonego dywanu odpowiadać będzie artysta Cy Gavin.
Edukacja i inspiracja: program towarzyszący
W ramach wydarzeń towarzyszących wystawie, The Met zorganizuje liczne panele dyskusyjne, warsztaty z krawiectwa, spacery tematyczne po Nowym Jorku i projekcje filmowe we współpracy z kinem Metrograph. Już 8 i 24 kwietnia odbędą się rozmowy z artystami w kultowych lokalizacjach Harlemu i Brooklynu — Apollo Theater i The Billie Holiday Theater.
