fot. Courtesy of Polaris Program SpaceX

FELIETON: Moda w przestrzeni kosmicznej – Czy przyszłość mody to odzież kosmiczna?

Z każdym rokiem granice naszych możliwości technologicznych przesuwają się coraz dalej. Kiedyś marzenia o podróżach międzyplanetarnych czy życiu na Marsie były tylko wyrazem fantazji twórców filmów science fiction. Dziś, w miarę jak rozwija się przemysł kosmiczny, zaczynamy dostrzegać, że te wizje stają się coraz bardziej realne. A co z modą? Czy przyszłość mody rzeczywiście związana będzie z odzieżą kosmiczną, a jej projektowanie stanie się jednym z kluczowych wyzwań nadchodzących dekad?

Odzież na Ziemi – potrzeba, czy fanaberia?

Moda na Ziemi to skomplikowana gra pomiędzy wyrażaniem tożsamości a funkcjonalnością. Choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że ubiór nie ma większego wpływu na nasze codzienne życie, to w rzeczywistości odzież pełni znacznie ważniejsze funkcje, niż się powszechnie wydaje. Od zapewnienia komfortu, przez wyrażenie osobowości, aż po ochronę przed warunkami atmosferycznymi – nasza odzież jest znacznie bardziej zaawansowana, niż może się wydawać. Jednak w kontekście kosmosu, wszystkie te cechy zostają wystawione na próbę w warunkach, które są znacznie bardziej ekstremalne.

Kroki w stronę kosmicznej mody

Jeśli zastanowimy się nad modą kosmiczną, musimy zacząć od podstawowych wyzwań, przed którymi stoją projektanci odzieży dla astronautów. Odzież kosmiczna to w zasadzie połączenie funkcjonalności z wyjątkową ochroną. Skafandry NASA, używane do dziś, nie mają nic wspólnego z modą w tradycyjnym sensie. Są to wysoce technologiczne konstrukcje, które muszą zapewniać przeżycie w przestrzeni, a nie manifestować styl. Skafandry chronią przed próżnią, ekstremalnymi temperaturami, promieniowaniem kosmicznym i nieważkością. Jednak to nie oznacza, że nie można łączyć zaawansowanej technologii z estetyką.

Firmy takie jak SpaceX czy Virgin Galactic zaczynają dostrzegać, że przyszłość podróży kosmicznych to nie tylko kwestia nauki, ale także doświadczenia. Kiedy ludzie będą podróżować do przestrzeni, to nie tylko infrastruktura, ale i odzież, stanie się częścią nowego, ekskluzywnego doświadczenia. Skafandry SpaceX, zaprezentowane po raz pierwszy w 2020 roku, to doskonały przykład na to, jak nowoczesna technologia i moda mogą się spotkać w jednym projekcie. Stworzone przez zespół inżynierów SpaceX we współpracy z projektantami, te futurystyczne skafandry nie tylko spełniają wszystkie wymogi bezpieczeństwa i funkcjonalności wymagane w przestrzeni kosmicznej, ale także stają się nowym symbolem elegancji i nowoczesnego designu.

Skafandry, które zostały zaprezentowane podczas historycznej misji Crew Dragon, są smukłe, minimalistyczne i wyraźnie inspirowane estetyką science fiction. Projekt Elona Muska wprowadził zupełnie nową jakość do odzieży kosmicznej – to nie tylko funkcjonalny element wyposażenia astronauty, ale również modowy statement. Dzięki swojej smukłej formie, futurystycznym liniom i zastosowaniu nowoczesnych materiałów, skafandry SpaceX stały się niemalże obiektem pożądania wśród entuzjastów mody i technologii, przyciągając uwagę również poza środowiskiem astronautycznym. To jeden z przykładów, jak moda kosmiczna wkracza na nowe terytoria, a skafandry stają się nie tylko niezbędnym narzędziem, ale i modowym akcesorium, które może inspirować kolejne kolekcje na Ziemi.

Moda kosmiczna w kontekście nowych technologii

Jednym z kluczowych aspektów rozwoju mody kosmicznej jest technologiczne zaawansowanie materiałów. Już teraz badania nad tkaninami o właściwościach samooczyszczających się czy reagujących na zmiany temperatury mogą zrewolucjonizować sposób, w jaki projektujemy odzież. W przyszłości odzież kosmiczna mogłaby więc łączyć te funkcje z estetyką, której dzisiejsze skafandry nie oferują. Współczesna moda coraz bardziej opiera się na zaawansowanej technologii, a przyszłość mody, która będzie miała za zadanie sprostać wymaganiom kosmicznego życia, z pewnością będzie wymagała nowych, wysoce wyspecjalizowanych tkanin.

Przykład? Nano-materiały, które mogą dostosowywać się do warunków zewnętrznych, na przykład zmieniając swój kształt i rozmiar w zależności od temperatury czy wilgotności. Takie rozwiązania już teraz są wdrażane do odzieży wojskowej czy sportowej, a w przyszłości mogłyby być zastosowane w skafandrach dla turystów kosmicznych.

Estetyka kosmiczna – to nie tylko funkcja

Moda kosmiczna nie będzie tylko służyć ochronie ciała przed ekstremalnymi warunkami. W końcu żyjemy w świecie, w którym estetyka odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu naszej tożsamości. Moda, nawet w przestrzeni kosmicznej, nie będzie tylko wynikiem praktycznych potrzeb, ale także dążeniem do wyrażenia siebie. Kosmos, z jego bezkresnymi przestrzeniami, odległymi planetami i gwiazdami, daje projektantom nowe pole do popisu. Inspiracje z tego środowiska mogą stać się kluczowe przy tworzeniu futurystycznych kolekcji, które będą odzwierciedlały zarówno potrzeby funkcjonalne, jak i estetyczne.

W 1965 roku André Courrèges, jeden z pionierów mody futurystycznej, wprowadził na wybiegi rewolucyjny trend, który na zawsze odmienił spojrzenie na modę lat 60. – moon girl. Jego kolekcja inspirowana kosmosem, z charakterystycznymi, geometrycznymi formami i minimalistycznymi liniami, wyznaczyła nowy kierunek w modzie. Skórzane minispódnice, białe, obcisłe kombinezony i metaliczne akcenty nawiązywały do wizji przestrzeni kosmicznej, tworząc estetykę, która była zarówno awangardowa, jak i wizjonerska. Moon girl była kobietą z przyszłości – pewną siebie, pełną energii i gotową na podbój nowych światów. To właśnie Courrèges wprowadził ten koncept, łącząc nowoczesną technologię z modą, co zrewolucjonizowało modowe podejście do lat 60. i wywarło trwały wpływ na design odzieżowy na całym świecie.

Pierre Cardin, podobnie jak André Courrèges, był jednym z głównych projektantów, którzy w latach 60. zaprezentowali swoją wizję mody przyszłości, ściśle powiązaną z estetyką kosmiczną. W czasach “zimnej wojny”, kiedy rywalizacja o podbój kosmosu była jednym z kluczowych aspektów geopolitycznych, Cardin wprowadził na wybiegi futurystyczne sylwetki, które wykraczały poza tradycyjne granice mody. Jego kolekcje były pełne geometrycznych kształtów, metalicznych materiałów i odważnych, nowoczesnych konstrukcji, które miały odzwierciedlać wyścig kosmiczny i technologie z przyszłości. Cardin traktował odzież jak projekt technologiczny – niemal jak skafandry astronautów, które miały wprowadzić ludzi w nową erę. Jego futurystyczne stroje nie tylko przyciągały uwagę, ale także były symbolem aspiracji do kosmicznych podróży i wprowadzenia nowych idei do codziennego życia.

Paco Rabanne z kolei stał się jednym z najbardziej wyrazistych przedstawicieli “kosmicznej mody” lat 60. Jego kolekcje, pełne metalowych elementów, łańcuchów, plastików i futurystycznych kształtów, były niczym odzież dla astronautów z innej planety. Rabanne, inspirując się technologią i postępem, wprowadził na rynek kolekcje, które łączyły nowatorskie materiały z wyrazistym, wręcz awangardowym designem. W 1966 roku zaprezentował słynną kolekcję “12 unikalnych modeli”, w której użył tkanin takich jak metal, plastik czy aluminium. Jego odzież była nie tylko praktyczna, ale i pełna symboliki, nawiązującej do idei nowoczesności, przestrzeni kosmicznej oraz rewolucji kulturowych tamtej epoki. Dzięki tym wizjonerskim kolekcjom Paco Rabanne stał się jednym z najbardziej wpływowych projektantów, który swoją modą zbudował most między światem kosmicznej technologii, a sztuką.

Nadal niektóre marki mody eksperymentują z kosmicznymi motywami – od klasycznych metalicznych tkanin, przez elementy nawiązujące do futurystycznych form, aż po technologię, która ma na celu zarówno ochronę, jak i design. Przykładem może być Alexander McQueen, który wielokrotnie inspirował się futurystycznymi motywami, czy Thierry Mugler, który w swoich kolekcjach w latach 90. wykorzystywał elementy przypominające astronautyczne skafandry. Inny przykład to kolekcje Balenciagi, która zdominowała wybieg w 2021 roku futurystycznymi skafandrami o kosmicznych proporcjach. Na rynku znajdziemy również propozycje takich marek jak Dior czy Prada, które w swoich propozycjach wplatają elementy metalicznych tkanin, geometrycznych wzorów i technicznych detali, które przywodzą na myśl kosmiczne ubrania z przyszłości.

Przyszłość mody – Ziemia czy Kosmos?

Oczywiście, projektowanie mody kosmicznej nie jest rozwiązaniem, które będzie miało miejsce w najbliższej przyszłości. Wciąż jesteśmy daleko od sytuacji, w której większość ludzi będzie podróżować w kosmos. Jednak już teraz możemy zauważyć, jak rozwój technologii wpływa na modę, a w przyszłości może to prowadzić do narodzin całkiem nowych trendów i zjawisk. Moda kosmiczna stanie się czymś znacznie bardziej skomplikowanym i innowacyjnym niż dzisiejsze ubrania.

W miarę jak rozwija się turystyka kosmiczna i zaczniemy żyć w warunkach nieważkości, z pewnością potrzeba będzie nowych koncepcji odzieżowych. I choć na razie możemy traktować to jako ciekawostkę i temat dla futurystów, to w ciągu kilku dziesięcioleci moda kosmiczna może stać się jednym z filarów nowoczesnego designu, który nie tylko odpowiada na wymagania przestrzeni kosmicznej, ale i wyznacza nowe standardy estetyczne na Ziemi. Jak to się mówi – moda to przyszłość. A przyszłość to kosmos.