21 lutego 2025 roku Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprasza publiczność do nowego gmachu przy ul. Marszałkowskiej 103, gdzie otwarta zostanie wystawa „Niestała. 4 × kolekcja” – najobszerniejsza dotąd ekspozycja zbiorów własnych MSN-u. Ponad 150 dzieł sztuki, powstałych od lat 50. XX wieku po współczesność, tworzy opowieść o siedmiu dekadach przemian społecznych, estetycznych i politycznych.
Cztery rozdziały współczesności
Ekspozycja rozciąga się na dwóch piętrach muzeum i została podzielona na cztery odrębne części, z których każda opowiada historię sztuki przez pryzmat innych wartości i estetyk.
Sztandar. Zaangażowanie, realizm i sztuka polityczna
Otwierający wystawę rozdział to mocna deklaracja roli sztuki jako narzędzia społecznego komentarza i politycznej interwencji. W centrum uwagi znajduje się słynna rzeźba Aliny Szapocznikow „Przyjaźń” (1954), która niegdyś zdobiła hol Pałacu Kultury i Nauki, zanim została zdegradowana do złomu po transformacji ustrojowej. Obok niej stalowy sztandar Nikity Kadana wykonany z fragmentów ostrzelanego samochodu z Siewierskodoniecka mówi o destrukcji i pamięci w kontekście wojny na Ukrainie.
Tworzywa sztuczne: ciała, towary, fetysze
Kolejna część skupia się na sztuce przesiąkniętej popkulturą, reklamą i konsumpcjonizmem. To tu odnajdziemy prace takie jak „Silver Rain” Sylvie Fleury – rzeźbę z żywicy syntetycznej i włókna szklanego, ukazującą skrzyżowane kobiece nogi w turkusowym kolorze, otulone srebrnym płaszczem. To ironiczna gra z fetyszem mody i militarnymi źródłami współczesnych materiałów.
Przenicowany świat. Sztuka, duchowość i przyszłe współistnienie
To najbardziej intymna część ekspozycji, zanurzona w sztuce outsiderów, twórców ludowych i duchowych wizji. Inspirowana pracami Romana Stańczaka, ukazuje sztukę jako narzędzie odkrywania głębokich sensów i egzystencjalnych niepokojów. Wśród prac wyróżnia się instalacja Cathy Wilkes – melancholijna scena „wydomowienia” stworzona z manekinów i przedmiotów codziennego użytku.
Realne abstrakcje. Autonomia sztuki wobec katastrof nowoczesności
Ostatni rozdział stawia pytania o niezależność sztuki i jej zdolność do komentowania kryzysów współczesności. Centralne miejsce zajmuje tu monumentalna rzeźba „Fasada” Moniki Sosnowskiej – metalowa konstrukcja, która zamiast triumfować formą modernizmu, zapada się, jakby poddając się biologicznym procesom rozkładu. To refleksja nad kruchością cywilizacyjnych fundamentów.
Sztuka żywa – performanse i KinoMuzeum
Wystawa „Niestała. 4 × kolekcja” to nie tylko statyczna ekspozycja. Już podczas inauguracyjnego weekendu odbędą się performanse Ewy Zarzyckiej, Zuzy Golińskiej czy Diane Severin Nguyen. KinoMuzeum zaprezentuje cykl filmowy „Przymus powtarzania”, przybliżając twórczość artystów eksperymentujących z mediami filmowymi, m.in. Józefa Robakowskiego i Jill Godmilow.
MSN – muzeum otwarte na dialog
Otwarcie wystawy to także manifest idei muzeum jako przestrzeni wymiany myśli i doświadczeń. Program edukacyjny obejmuje warsztaty, oprowadzania i zajęcia dostosowane do różnych grup wiekowych i potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Z kolei dzięki współpracy z marką Audi wstęp na wystawę w dniu otwarcia będzie bezpłatny.
„Niestała. 4 × kolekcja” to opowieść o sztuce jako świadku historii i narzędziu zmiany społecznej. To również przegląd współczesnych pytań o przyszłość sztuki, jej granice i odpowiedzialność. Wystawa potrwa do 5 października 2025 roku i już teraz zapowiada się jako jedno z najważniejszych wydarzeń sezonu artystycznego w Polsce.
